Het kooikerhondje

De hond van de kooiker

Door de eeuwen heen is de hond een trouwe hulp van de kooiker geweest. In het begin, bij de rivierkooi als opdrijver van de ruiende eenden, later toen de huidige vangmethode dmv de eendenkooi zijn intrede deed, als lokmiddel voor de nieuwsgierige eenden. In deze laatste functie is de opleiding en discipline van de hond uitermate belangrijk.

De functie van de hond in de eendenkooi is minstens tweeledig. In de eerste plaats is hij assistent van de kooiker bij het vangen van de eenden. (zie bij het hoofdstuk ‘Het vangen’)

Een tweede functie is de bestrijding van muizen, ratten, mollen,  etc op de kooi. Op de eendenkooi is altijd voer voor de eenden aanwezig en dit trekt altijd muizen en ratten aan. Daarnaast zijn er nog andere dieren zoals bijvoorbeeld de bunzing, die het gemunt heeft op de eendeneieren.


jan SteenOp oude schilderijen is soms de voorloper van het huidige kooikershondje aanwezig, nooit op een eendenkooi, maar in een huiselijk tafereel. Jan Steen maakte nogal eens gebruik van het hondje als figurant in de voorgrond. En dan is er ook nog het verhaal van het hondje dat het leven van Willem van Oranje redde door op het goede moment aan te slaan zodat Willem aan zijn belagers kon ontsnappen. Het ras werd daarna ook wel het Prinsenhondje genoemd.

 Het kooikerhondje zoals we dat nu kennen is het resultaat van terugfokken door Baronesse Van Hardenbroeck van Ammerstol en is sinds 1971 een officiëel nederlands hondenras.

Kijken we naar wat oudere foto’s van kooikers met hun hond, dan zien we een scala aan verschijningsvormen en hoogst zelden een hond die op het huidige kooikerhondje lijkt. Zoals met veel zaken en verschijnselen in de eendenkooi is veel afhankelijk van de vaardigheden, overtuiging en manieren van de individuele kooiker.

Kooiker met hond

Zo heeft de ene kooiker graag een hond die op een vos lijkt, dus veel bruin met wat wit en de ander heeft de beste resultaten met een witte. Ook werd nogal eens wisselend gebruik gemaakt van een witte en een bruine hond.

Er is zelfs in de eendenkooi van Bornem door Jules van Riet gebruik gemaakt van een opgezette kerkuil met gespreide vleugels. De uil werd boven de schermen getoond en langzaam naar het einde van de vangpijp verplaatst. Vooral wilde eenden en talingen reageerden hierop. (Tijdschrift M&L, september 2008)

Belangrijk is de africhting van de hond. Zijn taak is niet echt eenvoudig en soms ook niet echt hond-eigen. Zo is blaffen uit den boze en mag hij op geen enkele wijze reageren op de eenden. Hij moet ze ten alle tijden negeren. Zijn instructies krijgt hij via handgebaren, door de stem van de kooiker zouden de eenden verontrust raken en niet meer de vangpijp in komen. Daarnaast moet de hond de handelingen in de juiste volgorde doen voor het optimale resultaat, de eenden de vangpijp in lokken.

Door sommige kooikers wordt geen gebruik gemaakt van een hond en wordt vertrouwd op de hongerigheid van de eenden, die dan met alleen voer de vangpijp in worden gelokt.

 

Inhoud

De eendenkooi
Plattegrond eendenkooi
De kooiker
Het kooikerhondje
De vliegstal
De makkestal
De eenden
Het vangen van de eenden
extraSmallDevice
smallDevice
mediumDevice
largeDevice