Kadaster

Op zoek naar eigenaren van eendenkooien en kooirelicten is het kadaster een prima hulp. De eerste kadasterkaarten werden gemaakt tussen 1811 en 1834. Op de site 'Wat was waar' waren tot 1 januari 2016 de gegevens van deze kaarten opvraagbaar. Tegenwoordig staan ze op de site van de Beeldbank Cultureel Erfgoed. Naast de overzichtskaarten (verzamelplans) vind je daar de minuutplans en de aanwijzende tafels. Minuutplans zijn de detailkaarten en in de tafels staan de eigenaren, hun woonplaats, beroep en de omschrijving van het land (weilant, bosch, laagland). Tevens staat erbij vermeld of er een 'regt van eendenvangst' op rust. Daarbij houden de gegevens op.

De minuutplankaart van Sectie F, Culemborg. Op de kaart zijn duidelijk te zien Culemborg 9 en 10

kadasterkaart culemborg 9 en 10

Ook de kooirelicten zijn op deze kaarten zichtbaar. Is binnen een perceel een rechthoek getekend, die voorzien is van een eigen kadastraalnummer, dan is het zaak de bijbehorende tafel te raadplegen. Staat onder het bewuste nummer de aanduiding hakhout, laagland of moeras dan gaat het hier beslist over een oude kooiplas en is er dus sprake van een kooirelict.

Het komt ook voor dat een perceel wordt aangeduid met 'de kooi', 'oude kooi' of de naam van de vroegere kooi. Bij de kooi Herwijnen 7 is de naam van het perceel 'De Celiskooi'.

Detail kadasterkaart cup 5 en 14

Op de tekening is de rechthoek van Culemborg 14 duidelijk te zien, evenals de twee kadastrale nummers (22 en 23). De omschrijving in de bijbehorende tafel is 'weilant en hakhout'.
__________

Voor het verdere verloop van eigendom en ook het recht van eendenvangst, moet men naar een provinciaal of regionaal archief. Via een daar beschikbaar programma, kan men per kavel de opeenvolgende eigenaren traceren. Dit gaat via een nummersysteem. Deze nummers staan in het lijstje voor de naam van de eigenaar. Al deze gegevens zijn handgeschreven, met de nodige doorhalingen en soms slecht te ontcijferen.

Verpondingskaarten

De voorlopers van het kadaster zijn de verpondingskaarten. Op basis van deze kaarten dienden de ingelanden belasting te betalen. In de diverse archieven zijn verpondingskaarten terug te vinden. Verpondingskaarten zijn niet van alle gebieden bewaard gebleven en soms zijn ook de kooien niet ingetekend. De kaarten geven in een aantal plaatsen veel informatie over de aanwezigheid van eendenkooien voor 1811.

extraSmallDevice
smallDevice
mediumDevice
largeDevice