Haarzuilens

'Het Rijneveldsch Bosch'

Geschiedenis

Een huurovereenkomst uit 1711 is de eerste geschreven melding van deze kooi. De kooi wordt hierin aangeduid als ‘vervallen Vogelkoij’ en wordt genoemd als het Rijneveldsche Bosch. De huurder is ene Jan Pieters Vreland. Er zou ook een kaart zijn van de omgeving uit 1639 waarop de kooi is ingetekend. De kaart is nog niet gevonden, maar aangezien in de overeenkomst de kooi als vervallen wordt aangeduid geeft weer dat het hier gaat om een kooi die al veel eerder dan 1700 is gebouwd. De naam Rijnevelds Bosch blijft lang in stand en pas in de 20e eeuw wordt de kooi aangeduid als de Haarzuilense eendenkooi.
De kooi en omgeving wisselt vele malen van eigenaar om uiteindelijk ( rond 1800) in handen te komen van Baron van Tuijl van Serooskerken, die ook genoemd wordt in de eerste registratie van 1807. Omstreeks 1840 komt de kooi in handen van de familie Viveen en aanverwanten totdat de kooi in 1930 wordt verkocht aan Baron van Zuijlen van Nijevelt. Na het vertrek van de laatste kooiker, Cornelis van der Kleij, in 1965, zet het verval van de kooi verder in.
 In 2000 wordt de kooi en omgeving eigendom van Natuurmonumenten. Er is heel veel achterstallig onderhoud en besloten wordt twee vangpijpen te restaureren. Aansluitend wordt de kooi onderhouden door een groep vrijwilligers. Helaas is er heel wat schade ontstaan door diverse stormen en loopt het onderhoud nu achter ondanks de grote inzet van de vrijwilligers.
Na de corona-sluiting hoopt men de excursies weer op te starten, zie voor informatie hierover de website.
f.woortman@natuurmonumenten.nl of 06-55825134.
www.natuurmonumenten.nl

Kadaster 1811-1832

Haarzuilens, sectie A, 4e blad, De Themaat en de Haar
426, 427 bosch en Water
Diderik Baron van Tuijll van Serooskerken

verder eigendomsverloop:

73 - Nicolaas Dirk Kemink, boekhandelaar, Utrecht en Cornelis Johannes Viveen, grondeigenaar uit Utrecht. Beiden voor de helft. tot 1863
88 - De weduwe Adriana Margeretha Kemink en Cornelis Johannes Viveen tot 1868
98 - Adriana Margeretha Meijster, wed. Kemink en Johannes Cornelis Viveen tot 1872
180 - Jacoba Anna Viveen, echtgenoot van J.E. Toornenberger en Maria Johanna Kemink wed. A. Chr. de Ridder tot 1885
201 - Gerrit Viveen, administrateur en grond eigenaar, Utrecht, later Harmelen en wed. A. Chr. de Ridder, later Nicolaas de Ridder tot 1920
303 - Gerrit Viveen, Harmelen tot 1922
De erven Jan Anthonie Viveen en Hendrik Gidion Botermans, em. predikant te Lith tot 1930
316 - Baron Thierry Frederic Etienne Helen van Zuijlen van Nijevelt van de Haar, Geneve, Zwitserland
In 1964 komt de kooi in een legaat en daarna is de kooi onderdeel van de ruilverkaveling in het gebied.
Tegenwoordig is de kooi eigendom van Natuurmonumenten.

Registraties Jachtwet

1814, 1819, 1824, 1829, 1834
C.P. de Vos, thans Bar. van Tuijll van Serooskerken, Utrecht, Maarssenbroek,  300 rr
1849 - 1871
Johan Viveen
1871 - 1885
J.E. van Toornenbergen
1885 - 1930
G. Viveen, later de erven Viveen
1930 - 1934

E.G.D.M.G. baron avn Zuijlen van Neijvelt van der Haar (overleden in 1934)
1934 - 1955

Rentmeester H. de Greef, kooiker C. v/d Kleij
1956
Egmont Baron van Zuijlen van Nijevelt van de Haar
Kooiker C. v.d. Kleij
na 1965 geen registraties meer

Rijksmonument

De Kooiboerderij die op de kop van de kooi staat is een rijksmonument, evenals de kooi. (Publicatie 20000314, ID 514790 en 510856)

Eendenkooien

Abcoude / Maarssen
Abcoude
Breukeleveen
Haarzuilens
Maarssenbroek
Waverveen Registratie 1849
extraSmallDevice
smallDevice
mediumDevice
largeDevice